Het verhaal van de plek
Wist je dat De Bangertse Tuin aan een van de oudste wegen van het fruitteeltgebied ‘De Bangert’ ligt? Tussen de dorpen Blokker en Zwaag. Daar waar de straat ‘De Koewijzend’ van naam verandert in ‘De Bangert’. Naast een monumentale fruittuin, met gerestaureerde fruitkassen, serres en een schoorsteen, en op de plek waar ooit een fruittuin was.
"van China of van Japan"
30 november '22
Zo'n 150 jaar geleden maakte dit fruitteeltgebied al grote indruk op de vele bezoekers, zeker op de buitenlandse reizigers die regelmatig een bezoek brachten aan de streek. In een reisverslag schreef de Gentse plantkundige Hubert Jean van Hulle enthousiast over zijn werkbezoek aan de Bangert en de boomgaarden in 1875:
“Men zou zich hier wanen in een provincie van China of van Japan. Enge gevloerde weggetjes, met gras omzoomd en lieve, even enge draaiende brugjes die ze aan elkaar verbinden.”
Zijn bezoek aan het fruitteeltgebied sloot hij in zijn reisverslag af met: “Hier ligt de ganse cultuur nabij de woning. Gemakkelijk, vreedzaam en om zo te zeggen onbezorgd, leven de mensen hier in Bangert”. Een idyllische plek die duidelijk veel indruk maakte.
‘fruyt’, ‘ertbesie’, ‘appelen’,
Het fruitteeltgebied bestond toen zeker al zo'n 4 eeuwen en het gebied vol boomgaarden kreeg in de loop der tijd de naam ‘de Bangert’, wat een verbastering was van ‘boomgaarde’. Hier werden ‘fruyt’, ‘ertbesie’, ‘appelen’, en ‘pruumen’ geteeld en via de belangrijke haven van Hoorn verscheept, oa. naar Amsterdam.
De hoogtijdagen van de fruitteelt in de Bangert startte vanaf de 2e helft van de 19e eeuw. Het was in deze tijd dat dit gebied z’n naam kreeg als Betuwe van West-Friesland. Naast de bessen, kruisbessen, appels, peren en hazelnoten kwamen daar rond 1900 ook druiven bij die in speciale kassen of serres werden geteeld. Rond de jaren ’20 van de vorige eeuw waren er dat in dit gebied rond de 300.
Historische Tuin
Uiteindelijk bleken veel kleine fruittelers niet opgewassen tegen de schaalvergroting in de jaren ’60 van de vorige eeuw. Langzaam werd het fruitteeltgebied steeds kleiner en werden de vrijgekomen kavels door de uitbreiding van de dorpen als Blokker en Hoorn en de stad Hoorn bebouwd met nieuwbouwwoningen. Inmiddels is van het grote aantal fruittelers in de Bangert nog maar een klein deel over.
Een van deze bewaard gebleven fruittuinen ligt aan een van de oudste wegen van de Bangert, de Koewijzend, op nr. 4 om precies te zijn. En naast De Bangertse Tuin! In de ‘Historische Tuin’ vind je niet alleen een perfect bewaard gebleven tuin, maar ook een aantal historische serres en zelfs een oorspronkelijke tuindersschoorsteen.